Nga Retin TOKA
Vrasje, aksidente, korrupsione apo krime, këto janë fjalët më të shpeshta, bashkëudhëtare të jetës në shoqërinë shqiptare. E ndërsa në botë zhvillimi ecën me ritme të shpejta, çuditërisht në vendin tonë po ndodh e kundërta. Emigrimi për një jetë më të mirë jashtë trojeve shqiptare është rritur me shifra të frikshme. Të shumtë janë ata që e duan vendin e tyre, por mes skepticizmit dhe pasigurisë për të ardhmen, zgjedhin të provojnë fatin e tyre në një shtet tjetër, qoftë edhe fqinj të Shqipërisë. Kush nuk do të donte të qëndronte në shtëpinë e tij, pranë familjes së vet? Të gjithë, padyshim!
E ndërsa shkruaj këto rreshta, të gjithë mund të pyesin se ç’lidhje ka kjo me futbollin. Jeta sociale është e lidhur ngushtë me zhvillimet politike, tërësinë e veprimeve që përbëjnë atë që quhet qeverisje. Qeveria është pikërisht si një makineri, që nëse do të prishet një ingranazh, i tërë sistemi funksionon së prapthi. Ç’është e vërteta, futbolli në Shqipëri ka evoluar. Federata Shqiptare e Futbollit ka bërë një punë galopante në zhvillimin e sportit në vend, megjithatë pa mbështetjen e qeverisë është shumë e vështirë të arrijë në nivelet që të gjithë presin.
Ligji i Sponsorizimit është domosdoshmëri në zhvillimin e futbollit, por me gjithë premtimet e përhershme, qeveria s’e ka vënë ujin në zjarr. Biznesmenë të ndryshëm kanë shpenzuar paratë e familjes së tyre për të mbajtur në të tilla nivele skuadrat e futbollit shqiptar, veçanërisht të elitës. Duhen përgëzuar sepse nuk po heqin dorë as në kohën e një krize të madhe ekonomike që ka pushtuar gjithë Europën. Megjithatë problemet janë të pashmangshme edhe në klubet e futbollit. Edhe pse sistemi legjislativ ka evoluar, ende hasemi me gjyqe të mbartura, ku drejtuesit detyrohen të paguajnë mijëra euro për paaftësinë e jursitëve të tyre. Zgjidhja do të qe shumë e thjeshtë: Një student nga bankat e shkollës, jepi mundësinë të trajnohet në Europë për sistemin e futbollit dhe shumë burokraci do të zhdukeshin.
Por, si në çdo administratë shtetërore apo subjekt privat, ata që ngulin “këmbë” janë të pazëvendësueshëm, sidomos kur qëndrojnë këmba-këmbës pranë drejtuesit të tyre. Nuk mund të pretendohet në Shqipëri që futbolli të jetë kaq i ndarë nga jeta shoqërore. E nëse në një shtet ka një mijë e një halle, kjo do të pasqyrohet edhe në lojën më të ndjekur në botë. Kombëtarja kuqezi e provoi dhe ia doli një herë të vetme të përballet në skenën europiane. Por, në klubet shqiptare problemet janë të përditshme dhe shpeshherë qesharake.
Në këtë krizë të madhe ekonomike botërore, çmimet janë rritur ndjeshëm edhe në vendin tonë. Në një shtet normal, me detyrën për të bërë rregullatorin, do të kishte shumë subvencione pikërisht në këtë periudhë kur duhet. Federata Shqiptare e Futbollit e bëri në periudhën e pandemisë duke mbështetur gjitha klubet me paga minimale për lojtarët e tyre. Po qeveria? Një pyetje që nuk mund të marrë përgjigje. Ndërsa lufta në Ukrainë duket në një lloj qetësie, në Shqipëri çmimet vetëm rriten. Natyrshëm në botën e sportit të shkon mendja menjëherë te kontratat e futbollistëve. Kur ata performojnë dhe bëjnë mirë, nuk ka shpërblime. Përkundrazi zbatohet marrëveshja e nënshkruar në fillim të sezonit. Ndërsa kur për një shkak ose një tjetër nuk ka rezultate, krejt papritur mund të bëhesh edhe “kokë turku”.
Rasti Egzon Belica është më i freskëti i futbollit shqiptar. Respekti i treguar nga 31-vjeçari për fanelën e kuqe, së paku duhej kthyer me të njëjtën monedhë. Një kontratë 2-vjeçare e firmosur nga ai nuk po zbatohet nga palët. Dhe si për të ulur tensionin prezent, në media të ndryshme raportohet se futbollisti “paska marrë leje për probleme personale”. Kjo s’është aspak e vërtetë, përkundrazi ai ndodhet në Tiranë për të mësuar përfundimisht se çdo të vendoset për aspektin financiar. Duket si situata e naftës në vend. Kur çmimet në bursë rriten, edhe çmimi i karburantit në vend rritet menjëherë. Ndërsa kur ulet, numrat vijojnë të jenë po njësoj. Edhe te kontratat e lojtarëve: Kur nuk ka rezultate për shkaqe të ndryshme që nuk lidhen me lojtarin, duhet shkurtuar buxheti. Kur mund të arrihet Europa, zbatohet thjeshtë kontrata e firmosur. “Eh moj Shqypni, e mjera Shqypni”, ka shkruar i madhi Pashko Vasa.
